Bes(tof)te sinterklaasliedjes

Ik kocht voor mijn dochter een boekje met ‘de beste sinterklaasliedjes’. Stiekem was het voor mezelf. Want als peuter, kleuter, ja, zelfs in de lagere school zong ik deze liedjes volmondig mee. Maar de tijd staat niet stil. Sommige zinnen of strofen zitten onder het stof. Dus wil ik mijn geheugen opfrissen, met dat boekje én de bijbehorende cd. Al snel bots ik in de sinterklaasliedjes op enkele verouderde woorden. Maar wat betekenen ze?

Lyrics vol peper(noten)

Het eerste liedje is ‘Zie ginds komt de stoomboot’. De tweede strofe start met: “Zijn knecht staat te lachen en roept ons reeds toe. Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe!” Daar begint het.

Mijn mening over Zwarte Piet, de ‘knecht’ van Sinterklaas? Sinds jaar en dag is 6 december een kinderfeest. En mij maakt het niet uit of Piet nu blank, beroet of zwart is. Hij hoort gewoonweg bij de Sint. Er zijn genoeg boeken en verhalen die de veelzijdigheid van Zwarte Piet illustreren. Hij staat voor veel meer dan tot wat de mensen hem vandaag willen herleiden.

Ik werd eerder getriggerd door het woordje ‘roe’. Ik weet dat het een bussel takken is. Die wordt gebruikt om stoute kinderen te straffen … Gelukkig hoor ik elk jaar dat er geen stoute kinderen zijn. Oef! Ze kunnen er dus gewoon de schouwen mee schoonmaken. Alleen: wie heeft er nog een schouw zwart van het steenkoolroet?

Enkele pagina’s verder bots ik in het liedje ‘Sinterklaas goed heilig man’ op: “Trek je beste tabberd aan”. Ik frons mijn wenkbrauwen: een tabberd? Zou dat de rode mantel zijn? Of het witte kleed? Even googelen: tabberd komt van tabbaard en is een geborduurd gewaad. Een lang priesterkleed dat bij bisschoppen doorgaans paars is. Ik associeer de Sint met rood en niet met paars. Op internet kom ik bij de afbeeldingen ook vaker op een Nederlandse dan een Belgische pagina terecht. De Sint is in Nederland dus traditioneler gekleed dan bij ons, maar Zwarte Piet mag dat daar net niet zijn … Spijtig!

Ik ga door met wat ondertussen een les begrijpend of verwonderend lezen is geworden. “O, kom er eens kijken, … Twee kaatseballen in een net, een letter van banket.” Kaatseballen. Dan denk ik aan: een stuiterbal (botsbal in de volksmond) of misschien een knikker of … Nee, het blijkt een bal te zijn om te kaatseballen. Logisch. Kaatseballen lijkt op jongleren: verschillende ballen in de lucht of tegen de muur gooien: onderhands, bovenhands, door je benen, erbij klappen, … en tegelijkertijd een liedje zingen. Ken jij het? Het was sowieso bekender in Nederland dan in België. Volgens mij zaten de Nederlanders aan de bron van de sinterklaasliedjesteksten!

Sinterklaasliedjes in the mix

Het ‘Onzevader’ kreeg in 2016 een eigentijdse versie. Ik vraag me af of we dat met de sinterklaasliedjes ook zouden moeten doen? Maar ach, stoort het de kinderen? We zingen zelf zo dikwijls een liedje waarvan we niet alle woorden begrijpen. En dan maken we er een eigen versie van. Die minstens even goed klinkt als het origineel.

Nieuwe betekenis sinterklaasliedjes

Of zou het een idee zijn om in onze pen te kruipen en nieuwe liedjes te bedenken? Misschien kunnen de zingende kindervrienden daar eens over nadenken? Kaatje of Kapitein Winokio? (Die laatste heeft al een cd met sinterklaasliedjes uitgebracht, maar niet altijd de versie aangepast.) Hun liedjes brullen álle kinderen ongegeneerd mee. Of dat wordt me toch verteld. Want dochterlief moet haar eerste woordjes nog brabbelen. Daarna gaan we samen … zingen. Dit verklarende woordenboek zit alvast klaar voor duiding.