Spa blauwtje

Stel: u gaat in Nederland op café. Want u hebt dorst. Echt dorst. Zo veel dat u geen bier, maar water bestelt. "Voor mij een spuitwatertje, alstublieft", zegt u dan beleefd. De ober staart u onbegrijpend aan.

U probeert het nog eens. Misschien articuleerde u niet goed? "Voor mij een S-P-U-I-T-W-A-T-E-R." Een ongemakkelijke stilte volgt. De spanning stijgt. Misschien vinden ze het hier gewoon héél raar dat u water bestelt op café? Of drinken ze alleen plat water?

"Euh … water … met bubbels?", probeert u nogmaals, intussen lichtelijk gegeneerd. "Oooooooooo, u bedoelt een spa rood?", klinkt het triomfantelijk. "Komt eraan!"

Watersnobs?

Verweesd blijft u achter. Nooit gedacht dat die Nederlanders zulke watersnobs waren. Drinken ze hier alleen Spa? Belgisch water dan nog? Voor u het weet, hebt u in uw hoofd een hele undergroundscene bedacht van Hollandse luxewaterliefhebbers.

Met een vrolijke "kijk es", wordt u uit uw fantasie opgeschrikt. Want dat zeggen ze ook, in Nederland, als ze u bedienen, een trotse “kijk es”, in plaats van het onderdanige "alstublieft" dat in België gebruikelijk is. Voor uw neus verschijnt een glas. En een flesje spuitwater. Van een onbestemd merk. Geen Spa. Ook geen rode dop te bespeuren.

Merkverwatering

U begrijpt er niets van. Van Dale? Wat blijkt: 'spa' is in Nederland ingeburgerd als soortnaam voor mineraalwater. Dat fenomeen heet – in dit geval heel toepasselijk – merkverwatering. Bovendien komt de term 'spa' al eeuwenlang voor om geneeskrachtig water uit het Ardense Spa aan te duiden. Het Nederlandse gebruik om alle water spa te noemen (rood voor bruis, blauw voor plat), is dus wellicht een gevolg van de prima marketing van het Waalse watermerk in Nederland én de associatie van water met het plaatsje Spa.

Ik weet in elk geval al wat ik zal doen als een Nederlander me ooit om een ‘balpen’ vraagt. Onbegrijpende blik, ongemakkelijke stilte … "Oooo, een bic, bedoelt u?"