string(2) "be"
array(7) { ["title"]=> string(0) "" ["type"]=> string(7) "website" ["url"]=> string(45) "https://schrijf.be/nl/blog/indisch-of-indiaas" ["image"]=> string(23) "images/logo-schrijf.png" ["description"]=> string(0) "" ["site_name"]=> string(10) "Schrijf.be" ["locale"]=> string(5) "nl-BE" }
array(6) { ["title"]=> string(44) "Een schepje pindasaus op uw Indische curry? " ["type"]=> string(7) "website" ["url"]=> string(45) "https://schrijf.be/nl/blog/indisch-of-indiaas" ["image"]=> string(49) "https://schrijf.be/images/indisch-of-indiaas.jpg " ["description"]=> string(185) "Vlamingen en Nederlanders ... We spreken dezelfde taal, maar soms struikelen we over elkaars woorden. Bijvoorbeeld wanneer we een Indisch restaurant bezoeken. Lees onze blog maar eens. " ["site_name"]=> string(10) "Schrijf.be" }
Wat is correct: Indisch of Indiaas?
Wat is het verschil tussen Indisch en Indiaas?
- 'Indiaas' verwijst naar zaken uit India.
- 'Indisch' heeft verschillende connotaties. Vlamingen verwijzen ermee naar India, terwijl Nederlanders bij 'Indisch' aan Indonesië denken.
Mikt u met uw teksten op het volledige taalgebied? Gebruik dan Indiaas als u over India praat, en Indonesisch als u het over Indonesië heeft.
Indische curry's en Indiase pindasaus
Grappig misverstand enkele jaren geleden tijdens een bezoek aan een Nederlandse vriendin. Toen ze me voorstelde om 's avonds samen een lekker hapje te gaan eten, suggereerde ze 'Indisch'. "Klinkt goed", reageerde ik meteen enthousiast, fan als ik ben van curry’s en samosa’s. Groot was dan ook mijn verbazing toen ze me meetroonde naar … een Indonesisch restaurant. U weet wel, waar ze bami en saté met pindasaus serveren. Geen samosa te bespeuren. "Oh, je bedoelde Indonesisch", riep ik uit. "Nee hoor", klonk het stellig. "Indisch. Jij bedoelt 'Indiaas'."
Indisch of Indiaas? Of Indonesisch?
Van Dale geeft haar gelijk. Wij Vlamingen zijn inderdaad geneigd Indisch in plaats van Indiaas te zeggen als we verwijzen naar iets of iemand afkomstig uit India, maar de Nederlandse taalbijbel wijst dat resoluut af als 'spreektaal'. 'Indiaas' is de enige juiste optie. Met mijn 'Indonesisch' sloeg ik de bal overigens niet helemaal mis: daarmee verwijs je inderdaad naar iets of iemand afkomstig uit de Aziatische republiek Indonesië.
Koloniaal verleden
Vanwaar dan de term 'Indisch'? Die heeft zijn oorsprong in de koloniale periode: het huidige Indonesië stond bij de Nederlanders eeuwenlang bekend als Nederlands-Indië, officieel sinds 1816, maar de Nederlandse aanwezigheid in Indonesië dateerde al van veel vroeger, begin zeventiende eeuw. Ook in Suriname vestigden onze ondernemende noorderburen in die periode een kolonie. Dat koloniale verleden laat vandaag nog zijn sporen na in Nederland, zowel op culinair vlak (de Indische keuken die mijn vriendin zo enthousiast aanprees) als op cultureel-taalkundig vlak. Daarin verschillen de Nederlanders dus merkbaar van ons. De Atlas van de Nederlandse Taal duidt twee etnolecten aan: het Surinaams-Nederlands en het Indisch-Nederlands. Die sijpelden na de de kolonisatie in Nederland door, omdat veel inwoners van de voormalige kolonies naar West-Europa trokken.
Pienter piekeren
Gevolg? Een aantal courant gebruikte woorden uit die twee etnolecten maakt intussen deel uit van het Standaardnederlands. Een woord als doekoe (geld, afkomstig uit het Sranatongo, de taal van Suriname) doet bij een Vlaming allicht niet meteen een belletje rinkelen. Maar pienter, bakkeleien, piekeren en zelfs thee (met wortels in het Maleis, de taal van Indonesië) behoren allicht wel tot uw woordenschat.
Frietjes met pindasaus
Eet u graag pindakaas? Juist ja, ook ontleend aan het Surinaams. Het oorspronkelijke woord ervoor was 'pinda-dokoen', een Duitse vertaling maakte er 'Pinda-Käse' van. Hoezo? In zijn toenmalige vorm was pindakaas niet het smeuïge goedje zoals we dat nu kennen, maar een harde blok samengeperste pinda’s, waarvan plakjes werden afgesneden. Net zoals wij doen met kaas. Nederlanders zijn er zo’n fan van dat ze het spul in lichtjes aangelengde vorm – pindasaus – zelfs op hun frietjes doen. Een 'patatje oorlog', heet dat dan. Ik zie het een Vlaming nog niet zo gauw met smaak verorberen … Pas dus maar op voor spraakverwarring als u nog eens over de grens trekt. Indisch of Indiaas: het gevaar schuilt in een klein hoekje!