string(2) "be"
array(7) { ["title"]=> string(0) "" ["type"]=> string(7) "website" ["url"]=> string(42) "https://schrijf.be/nl/blog/zielenroerselen" ["image"]=> string(23) "images/logo-schrijf.png" ["description"]=> string(0) "" ["site_name"]=> string(10) "Schrijf.be" ["locale"]=> string(5) "nl-BE" }
array(6) { ["title"]=> string(0) "" ["type"]=> string(7) "website" ["url"]=> string(42) "https://schrijf.be/nl/blog/zielenroerselen" ["image"]=> string(26) "images/zielenroerselen.jpg" ["description"]=> string(0) "" ["site_name"]=> string(10) "Schrijf.be" }
Zielenroerselen
Het jongste boek dat ik heb verslonden? ‘Baltische zielen’ van schrijver-journalist Jan Brokken. Verslonden klinkt wat oneerbiedig voor deze prachtige dikke turf. Savoureren is hier beter op zijn plaats, want genoten heb ik zeker. Het werk hoort zonder twijfel bij mijn groeiende categorie ‘boeken-die-ik-zelf-wou-hebben-geschreven’.
‘Baltische zielen’ vertelt de bewogen geschiedenis van Estland, Letland en Litouwen via 27 aangrijpende levensverhalen. Van bekende namen zoals filosofe Hannah Arendt, componist Arvo Pärt of schilder Mark Rothko. Maar ook van veel onbekende zielen. Zo is er het verhaal van de twintigjarige Loreta Asanavičiūtė, die begin 1991 in Vilnius onder de rupsbanden van een Russische tank terechtkwam. Jan Brokken schrijft er in één moeite door ook bij waarom wij haar naam hier niet kennen. Alle Westerse televisieogen keken op dat ogenblik een andere richting uit: op 16 januari 1991 begon met operatie Desert Storm de Golfoorlog. Het was voor de Baltische landen niet de enige keer dat het Westen de verkeerde kant opkeek ...
Dit oog voor het (historische) detail is een constante in het boek, en een goede reden om ‘Baltische zielen’ te lezen, maar lang niet de enige. Jan Brokken schrijft heel beeldend, gebruikt daarbij een heerlijke taal, en is een sublieme verteller. Daardoor las ik dit non-fictieboek als een roman, en raakte ik ontroerd door wat deze mensen overkwam.
Veel verhalen kruisen elkaar, of bevatten de kiemen van nog een ander verhaal. Vaak praat de schrijver met ooggetuigen of verwanten, en bijna altijd bezoekt hij de plekken waarover hij vertelt. Dichter bij de werkelijkheid kun je niet komen. Jan Brokken vermijdt bovendien goedkope sentimentaliteit bij de soms gruwelijke gebeurtenissen. Wel toont hij een warme empathie voor de Baltische ziel, en voel je in elke zin zijn grote hart voor (de geschiedenis van) deze mensen en hun land. Een geschiedenis die eind vorige eeuw eindelijk een nieuwe, gunstige wending kreeg met de Zingende Revolutie.
In mijn boekenkast verdient 'Baltische zielen' een prominente plek. Is er ook nog ergens een plaats vrij op een shortlist?