string(2) "be"
array(7) {
["title"]=>
string(0) ""
["type"]=>
string(7) "website"
["url"]=>
string(43) "https://schrijf.be/nl/blog/albert-oosterhof"
["image"]=>
string(23) "images/logo-schrijf.png"
["description"]=>
string(0) ""
["site_name"]=>
string(10) "Schrijf.be"
["locale"]=>
string(5) "nl-BE"
}
array(6) {
["title"]=>
string(0) ""
["type"]=>
string(7) "website"
["url"]=>
string(43) "https://schrijf.be/nl/blog/albert-oosterhof"
["image"]=>
string(23) "images/logo-schrijf.png"
["description"]=>
string(0) ""
["site_name"]=>
string(10) "Schrijf.be"
}
Albert Oosterhof: “Verschillen tussen Vlamingen en Nederlanders sterk overdreven”
Albert Oosterhof werkt als Nederlander in Vlaanderen en is gebeten door het Nederlands. Hij is docent binnen de opleidingen Journalistiek, Meertalige Communicatie en Toegepaste Taalkunde aan campus Antwerpen van de KU Leuven. Hij doet onderzoek, is lid van de taalgroep Nederlands en redactielid van het Vlaamse tijdschrift Over Taal.
U werkt als Nederlander in Vlaanderen. Hoe kwam u daar terecht?
"In 2000 ging ik op zoek naar een plek om als onderzoeker Nederlandse taalkunde aan de slag te gaan. Ik had gestudeerd in Groningen, maar aan de andere kant van het taalgebied werken, zag ik wel zitten. Dat mocht het zuiden van Nederland zijn, maar ook Vlaanderen. Al was ik daar toen zelfs nog nooit geweest! Nu werk ik er al zeventien jaar – en ik heb het me nooit beklaagd."
Woont u ook in Vlaanderen?
"Ik heb er tien jaar gewoond. Daarna verhuisde ik met mijn gezin naar een grensdorp in Zeeuws-Vlaanderen. Toch speelt ons leven zich af in Nederland én Vlaanderen. Het is niet uitzonderlijk voor ons om een paar keer per dag de grens over te steken.”
Waarom trok u weg uit Vlaanderen?
"In Zeeuws-Vlaanderen vonden we de ruimte en de rust waarnaar we op zoek waren. Tegelijkertijd is Vlaanderen met al zijn voorzieningen ook in de buurt. De ideale combinatie, dus."
Soms steek ik een paar keer per dag de grens over.
U doceert over cultuur, communicatie en de verschillen tussen Vlaanderen en Nederland. Uw passie?
"Ja, omdat ik woon op de 'taalgrens' én als Nederlander in Vlaanderen werk. Ik merkte ook dat er behoefte was aan die lesonderwerpen. Zo gaat dat vaak in het onderwijs: er is een vacature en vervolgens lees je je in om ze te kunnen invullen. Na verloop van tijd boeide het onderwerp me alsmaar meer."
Hoe hard verschillen Vlamingen van Nederlanders?
"Zelf vind ik dat die verschillen sterk worden overdreven. Na zeventien jaar zou ik er eigenlijk zelfs geen een kunnen noemen dat echt standhoudt na verloop van tijd. De literatuur beweert iets anders, natuurlijk. Het idee dat die contrasten zo groot zijn, is ook commercieel aantrekkelijk. Het is nu eenmaal een onderwerp waarover we lang kunnen praten en publiceren. En dus voer voor de media. Niet verwonderlijk: die hebben net als taak om de identiteit van Vlaanderen en Nederland extra aandacht te geven. En ze dragen bij aan onze profilering tegenover andere landen en culturen."
Gebruiken ze dan wel een verschillende taal?
"Qua taal is er binnen het Nederlands aanzienlijke variatie. Toch zijn er maar weinig contrasten die Nederlanders en Vlamingen in twee groepen verdelen. In Zeeuws-Vlaanderen, bijvoorbeeld, gebruiken Nederlanders tussentalige elementen zoals moesten in plaats van mochten. En zelf zeg ik soms ook noemen in plaats van heten, terwijl ik toch de Nederlandse nationaliteit heb. In een onderwijscontext zou ik dat niet doen, maar hetzelfde geldt voor Vlamingen. Vooral de media en het onderwijs creëren het idee dat er een afgelijnde Nederlandse en een Vlaamse versie bestaat van het Nederlands. De werkelijkheid is veel complexer."
"Zo ontvingen we bij het tijdschrift Over Taal eens een artikel waarin een auteur het had over 'een tas koffie'. En toch was dat een journalist uit Nederland. Vervolgens protesteerde mijn Vlaamse collega tegen dat woord in die context. Het was de Nederlander die het had over een tas koffie en de Vlaming die dat afkeurde – de omgekeerde wereld! De verschillen zijn dus niet zo duidelijk af te lijnen."
Er zijn maar weinig taalcontrasten die Nederlanders en Vlamingen in twee groepen verdelen.
Zijn er nog verschillen die in werkelijkheid niet zo eenduidig zijn?
"Soms lees je dat Vlamingen correct taalgebruik belangrijker vinden dan Nederlanders. Maar vergelijk ik officiële brieven met elkaar? Dan vind ik daarvan niet veel terug. Wel is het zo dat Nederlanders meer dt-fouten maken. Mijn globale indruk? Dat er in beide delen van het taalgebied evenveel aandacht gaat naar verzorgd taalgebruik. Alleen focussen Vlamingen zich meer op dt-fouten, en richten Nederlanders zich minder op één soort. Er zijn dus accentverschillen, maar de vraag is of we die uitvergroten. Want bekijken we alles in internationaal perspectief? Dan vallen de contrasten tussen Vlaanderen en Nederland haast in het niets."
Begrijpen Nederlanders en Vlamingen elkaar dan altijd?
"Nee. Zo vroeg een collega in Gent mij ooit eens: ‘Is het goed als jij de verhandelingen voorleest en ik er daarna een cijfer op geef?’ Ik zat vervolgens een week te wachten tot hij zou langskomen. Dan kon ik de verhandelingen hardop aan hem voorlezen. Ik ging ervan uit dat dat een Vlaamse gewoonte was – misschien was de correctie zo grondiger? Pas later bleek dat mijn collega bedoelde dat ik de verhandelingen eerst moest lezen. Daarna zou ik ze dan een algemene score geven, en hij eentje op twintig."
Verschillen Nederlanders en Vlamingen volgens jou in de manier waarop ze zaken doen?
"Een Nederlander reageert doorgaans positief op een samenwerkingsvoorstel. En nee, het is dan niet nodig om de verschillen extra te benadrukken. Flauwe moppen over Heineken laat je dus beter achterwege. Wees duidelijk over de inhoud van je voorstel, want je Nederlandse gesprekspartner wil weten wat het hem oplevert . Zelf verwacht hij van jou als Vlaming waarschijnlijk een voorkeur voor bourgondische maaltijden. Voor hem zal dat niet altijd nodig zijn."
Een Staphorster en een Maastrichtenaar verschillen meer van elkaar dan een Maastrichtenaar en een Riemstenaar.
Streeft u naar één gemeenschappelijke taal om alle verschillen uit te vlakken? Of juicht u die net toe?
"Mij lijkt het dat het Standaardnederlands al één gemeenschappelijke taal is, met daarbinnen tolerantie voor taalvariatie. Ik zie weinig voordelen in de neiging om verschillen te accentueren en te streven naar minder samenwerking."
Hoe hard verschillen Vlamingen en Nederlanders van elkaar volgens u?
"Mijn eigen dochters hebben een dubbele nationaliteit en zijn loyaal aan Nederland én België. Waren Vlamingen en Nederlanders echt zo anders? Dan hadden mijn kinderen vast een gespleten persoonlijkheid. En zelf ben ik ook loyaal aan beide landen en culturen. Ik denk dus echt niet in verschillen."
We moeten alles dus meer in perspectief zien?
"Jazeker. Nederland en Vlaanderen zijn maar kleine gebieden. En de contrasten tussen de twee zijn niet groter dan die intern in Vlaanderen of Nederland. Meer zelfs: vergelijk je een Staphorster (inwoner van calvinistisch dorp in het noorden van Nederland, SH) met een Maastrichtenaar? Dan verschillen die misschien wel meer van elkaar dan een Maastrichtenaar en een Riemstenaar."
Meer Albert Oosterhof
Website: albertoosterhof.be
LinkedIn: Albert Oosterhof