Wim Van Rompuy: "Waarom Vlamingen dom zijn"

De Gevestigde Republiek der Vereenigde Nederlanden siert onze kantoormuren.

Wel, toch de beduimelde tachtig jaar oude schoolkaart ervan. Die is van Nederlands fabricaat. En dat merk je aan het schrille contrast tussen de gedetailleerde Zeven Verenigde Nederlanden en de roze-oranje blubber die de Zuidelijke Nederlanden weergeeft.

De situatie is die van 1648 bij de Vrede van Münster. Die maakt een eind aan tachtig jaar oorlog tussen Spanje en de Zeven Provinciën en splitst de Nederlanden definitief op bij de frontlinie. Precies zoals dat drie eeuwen later zou gebeuren in Korea.

De Republiek wordt een soeverein land. En wat overblijft – nu België – blijft tot in 1830 bezet door, en bezit van, vreemde mogendheden.

Zuiden verhuist naar Noorden

De teerling is geworpen: Vlaanderen strompelt verpauperd voort, terwijl de Noordelijke Nederlanden zich laven aan hun Gouden Eeuw.

Die is voor een groot deel het gevolg van de vluchtelingenstroom vanuit het Zuiden. Iedereen die over geld, vaardigheden of intellect bezit, vlucht van bij de start van de Tachtigjarige Oorlog in 1568 naar het Noorden. Zeker de protestanten, die de rooms-katholieke hertog van Alva een kopje kleiner maakt na de Beeldenstorm van 1566.

Zuiden maakt Noorden groot

De doodsteek voor de zuidelijke calvinisten is de val van Antwerpen in 1585: in blinde paniek vluchten handelaars, ambachtslieden en geleerden uit de zuidelijke steden naar de noordelijke. Zo pakt maar liefst twee derde van de Mechelaars de biezen! Het effect? Twee derde van de Leidenaars is van Zuid-Nederlandse afkomst, in Middelburg en Rotterdam zowat de helft, in Amsterdam een derde …

Die Zuid-Nederlandse immigranten stuwen Nederland de Gouden Eeuw in – al is de cultuurclash groot, net als de taalverwarring. Vraag maar aan de ‘Spaanschen Brabander’ van Bredero!

Elsevier, Vondel, Frans Hals? Inwijkelingen! Het beurs- en handelsverkeer van Amsterdam? Grotendeels Antwerps erfgoed. De indrukwekkende opsomming van Zuid-Nederlandse influencers vindt u in Neerlandia.

Domme Vlaming en lepe Nederlander – of omgekeerd?

Het economische en culturele zwaartepunt verschuift dus naar het Noorden. En het ooit zo machtige Vlaanderen en Brabant verdwijnen van het wereldtoneel. Het wordt … ‘roze blubber’ op mijn schoolkaart. Niet het minst omdat de Republiek de Scheldemonding meer dan twee eeuwen afsluit voor het Zuiden, dat kreunt onder de plunderende legers die over het land golven.

Vraagt een Nederlander mij dus waarom Vlamingen zo weinig handelsvaardig zijn? Dan luidt mijn antwoord: omdat jij die kwaliteiten van ons hebt gekregen. Há!

Boertige Brabanders en zielige Zeeuwen

Niet alleen de Zuidelijke Nederlanden zien de opgang van de Republiek met lede ogen aan. Dat doet ook het zuiden van ‘Nederland’: Staats-Vlaanderen, Staats-Limburg en Staats-Brabant. Die sloten zich niet vrijwillig bij de Republiek aan en dat breekt ze nu zuur op.

Het worden Generaliteitslanden: tweederangsgewesten van de Staten-Generaal zonder stemrecht, wingewesten tot meerdere eer en glorie van de Republiek. Koloniën dicht bij huis dus, en een bufferzone met de Spaanse (later Oostenrijkse) Nederlanden. Ook geen benijdenswaardige positie, daar onder de Maas!

Het ‘Landschap Drente’ deelt in die klappen: het werkte maar mondjesmaat mee in de Tachtigjarige Oorlog, zodat het niet de achtste provincie wordt, maar ook een wingewest.

Zo levert de vrede van Münster in 1648 verliezers aan beide kanten op … En legt ze kiem voor de haat-liefdeverhouding tussen beneden en boven de grote rivieren in Nederland, tussen achtergebleven Vlamingen en voortgestuwde Nederlanders.

En tussen Vlamingen die dom bleven en Nederlanders die slim werden.
Al is dat evenwicht inmiddels meer dan hersteld – vinden wij. ;-)

Tijdsbalk: uit Wikipedia